| Indeks
|
|
|
| Źródło
|
|
|
|
Leon Lederman,
Dick Teresi
BOSKA CZĄSTKA
Jeśli Wszechświat jest odpowiedzią, jak brzmi pytanie?
Przełożyła Elżbieta
Kołodziej-Józefowicz
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Elektryczne żaby |
|
|
| Elektryczne żaby
|
|
|
| asza historia zaczyna się u schyłku XVIII wieku, gdy Galvani skonstruował ogniwo. Wynalazek ten został potem usprawniony przez innego Włocha, Alessandra Voltę. Badania żabich odruchów, którymi zajmował się Galvani – wywieszał na kracie okiennej spreparowane żabie mięśnie i obserwował, jak podlegają skurczom podczas burzy – dowiodły istnienia „zwierzęcej elektryczności”. Zainspirowało to Voltę i bardzo dobrze się stało. Wyobraźmy sobie Henry'ego Forda instalującego w każdym ze zbudowanych w jego fabryce samochodów pudełko z żabami, opatrzone instrukcją: „Żaby należy karmić co 25 kilometrów”. To Volta odkrył, że żabia elektryczność miała coś wspólnego z obecnością dwóch rodzajów metalu połączonych żabim ścierwem. Żaby Galvaniego wisiały na mosiężnych haczykach na żelaznej kracie. Volta wypróbowywał różne pary metali i wkrótce zdołał doprowadzić do przepływu prądu elektrycznego nawet bez udziału żab: zamiast nich stosował kawałki skóry namoczone w solance. Potem ustawił „stos” płytek cynkowych na przemian z miedzianymi, gdyż zdał sobie sprawę, że im większy stos, tym większy prąd płynął przez podłączony do niego obwód. Kluczowym momentem działalności Volty było wynalezienie elektrometru – urządzenia służącego do pomiaru prądu. Badania te przyniosły dwa bardzo ważne rezultaty: narzędzie laboratoryjne służące do wytwarzania prądu i świadomość, że elektryczność może być wynikiem reakcji chemicznych.
|
| Innym ważnym osiągnięciem był dokonany przez Coulomba pomiar natężenia i charakteru oddziaływań elektrycznych, występujących między dwoma naładowanymi kulkami. Aby przeprowadzić te badania, wynalazł on wagę skręceń – urządzenie nadzwyczaj wrażliwe, nawet na maleńkie siły. Za pomocą tej wagi Coulomb wykazał, że siła oddziaływania elektrycznego między ładunkami jest odwrotnie proporcjonalna do kwadratu dzielącej je odległości. Odkrył także, że ładunki jednoimienne się odpychają (+ + lub – –), a różnoimienne się przyciągają (+ –). Prawo Coulomba określające wartość F dla ładunków elektrycznych odegra kluczową rolę w zdobywaniu wiedzy o atomie.
|
| Nastąpił okres bardzo gorączkowej aktywności; przeprowadzono wiele eksperymentów z elektrycznością i magnetyzmem – uważanych przez badaczy w tamtym okresie za osobne zjawiska. W ciągu krótkiego okresu około 50 lat (1820–1870) eksperymenty te doprowadziły do sformułowania wielkiej syntezy, której rezultatem była teoria obejmująca nie tylko elektryczność i magnetyzm, ale także i światło.
|
|
| |
|
