XXII 25. Ustrój Aten po reformach Klejstenesa

Przeprowadzone przez Klejstenesa reformy wprowadziły nowy podział na fyle, opierający się na zasadzie izonomii, tj. równości praw wszystkich obywateli. Nowych fyl było 10, każda składa się z 3 (z głębi kraju, miasta i wybrzeża) losowo wybranych "trzecich części" (trittys) i delegowała 50 swoich członków do Rady Pięciuset. Ta z kolei dzieliła się na 10 zespołów, z których każdy sprawował rządy przez 36 dni (prytaneia) pod przewodnictwem wybieranego (codziennie innego) przewodniczącego (prytan). Każda trittys składała się z demów - autonomicznych jednostek administracyjnych, stanowiących podstawę struktury państwa, w których sporządzano listy obywateli. Organizacja militarna opierała się także na podziale na fyle, z których każda dostarczała określony kontyngent żołnierzy. Całym wojskiem ateńskim dowodziło 10 wybieranych przez lud strategów pod przewodnictwem archonta polemarcha. Kara śmierci wykonywana była w Atenach przez podanie skazanemu kielicha z trucizną. Został też wprowadzony ostracyzm - obywatel wskazany przez lud jako niebezpieczny dla państwa zostawał wygnany, jednak nie tracił on czci ani majątku. W 508 r. p.n.e. interwencja Sparty doprowadziła do wypędzenia Klejstenesa, który rok później powrócił jednak do miasta po oblężeniu Kleomenesa i przywódcy arystokracji Isagorasa na Akropolu przez lud ateński. Ateny zadały w 506 r. p.n.e. klęskę Sparcie, Beocji i Chalkis i osadziły na Eubei 4000 kolonistów (kleruchów), zobowiązanych do służby wojskowej. Wprowadzenie demokracji w Argos stało się natomiast możliwe dzięki wojnie prowadzonej przez Kleomenesa.