LXII 125. Niemcy pod rządami pierwszych Habsburgów
Po wygaśnięciu dynastii Luksemburgów w 1437 r. korony Czech i Węgier przypadły Habsburgom.
Po śmierci krótko panującego króla czeskiego, węgierskiego i niemieckiego Albrechta II Habsburga (1438-39) opiekunem jego małoletniego syna Władysława Pogrobowca został Fryderyk III Habsburg (w latach 1440-93 król niemiecki) syn księcia Styrii i Krajny, Ernesta Żelaznego i Cymbarki, córki Siemowita, księcia mazowieckiego. Jego doradca, Eneasz Sylwiusz Piccolomini, pozyskał go dla planów papieża Eugeniusza IV. Ruch koncyliarystyczny zakończył się w 1448 r. wraz z konkordatem wiedeńskim. Cesarz nie angażował się w walki książąt o władzę. Reakcją na powszechne bezprawie były, szczególnie popularne w Westfalii, Sądy Kapturowe (Feme). Pan (kapturowy) dysponujący królewskim prawem karania śmiercią nadawał wolnym hrabiom w lenno tajny sąd. Ci, wraz z wolnymi ławnikami (nawet chłopami) jako "wiedzący" wydawali wyrok (uwolnienie lub śmierć), który był natychmiast wykonywany. Niestawienie się pozwanego przez sąd kapturowy powodowało wyjęcie go spod prawa i zaoczne skazanie na opuszczenie kraju (banicja). Prawo to zanikło w końcu XV w.
W 1471 r. na Sejmie Rzeszy w Ratyzbonie uchwalono zakaz prowadzenia wojen prywatnych. W celu strzeżenia pokoju krajowego w 1488 r. powołano Związek Szwabski zrzeszający książąt Rzeszy, rycerstwo oraz miasta.
Następował powolny upadek Rzeszy. W 1457 r., po śmierci Władysława Pogrobowca, Węgry i Czechy wybrały królów narodowych, a część ziem Rzeszy zajęły Polska i Burgundia. W latach 1471-80 tureckie najazdy łupieżcze spustoszyły Styrię. Podziały spadku Habsburgów oraz prowadzone od 1477 r. ataki Węgrów na Austrię skończyły się w 1485 r. zdobyciem przez nich Wiednia oraz zajęciem Karyntii i Styrii.
Mimo wszystkich niepowodzeń, korona cesarska pozostał w rękach Habsburgów. Ich późniejsze imperium powstało dzięki korzystnym umowom matrymonialnym i spadkowym. W 1463 r. Habsburgowie zawarli umowę o dziedziczeniu korony węgierskiej. W 1477 r., dzięki małżeństwu swego syna z dziedziczką Burgundii, Maksymilian I przyłączył to królestwo do swych posiadłości. W 1490 r. zmusił on natomiast swego kuzyna, Zygmunta Habsburga do zrzeczenia się na jego rzecz Tyrolu. Wojnę prowadzoną w latach 1490-91 o koronę węgierską z Władysławem II Jagiellończykiem zakończył traktat pokojowy zawarty w Preszburgu (Bratysława). Maksymilian I uznał w nim wybór Jagiellończyka na króla Węgier, który w zamian zobowiązał się do przekazania Habsburgom Czech i Węgier, w razie gdyby nie pozostawił męskiego potomka.
|