LXXIV 148. Sukcesy Związku Szmalkaldzkiego

Zagrożenie tureckie zmusiło Karola V do wydania w Norymberdze proklamacji (1532) o wprowadzeniu w Rzeszy pokoju religijnego do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sporów religijnych. Związek Szmalkaldzki uzyskał na mocy pokoju w Kaaden (1534) dla wygnanego w 1519 r. księcia Ulryka prawo powrotu do Wirtembergii. Spory doktrynalne wewnątrz Związku zamknęła w 1534 r. przygotowana przez Bucera i Melanchtona ugoda wittenberska. w 1539 r. Reformację przyjęła Saksonia i Brandenburgia.

Zaangażowany w politykę zagraniczną Karol V szukał kompromisu z protestantami. Debaty religijne debaty religijne w latach 1540-41 w Wormacji i Ratyzbonie nie przyniosły jednak zamierzonego rezultatu. Ostatecznie cesarzowi udało się pozyskać dla idei pacyfikacji nastrojów religijnych w Rzeszy książąt Filipa heskiego i Maurycego saskiego, co doprowadziło do obezwładnienia działalności Związku Szmalkaldzkiego. W 1545 r. na sejmie w Wormacji ewangelicy zrezygnowali z udziału swych przedstawicieli w obradach soboru trydenckiego.