LXXXIV 194. Początek europejskiej ekspansji kolonialnej w Indiach

Upadek państwa Wielkiego Mogoła oraz konflikty między muzułmanami i hindusami ułatwiły zakładanie europejskich faktorii handlowych na subkontynencie indyjskim.

Holandia wyparła Portugalczyków z Cejlonu w 1609 r., lecz natychmiast sama popadła w otwarty konflikt z Anglią. Angielską politykę kolonialną kreowała wówczas Kompania Wschodnioindyjska (1600-1858) - prywatna spółka powołana do handlu z Indiami, ciesząca się ogromnymi wpływami politycznymi.

Francja budowała swoje władztwo kolonialne metodami merkantylistycznymi. Jej celem było nawiązanie i rozwój handlu z Indiami. W 1664 r. Colbert założył francuską Kompanię Wschodnioindyjską i wysłał ekspedycje kolonialne. Kolonie założone w wyniku tej penetracji na Madagaskarze (1643-72) i Wyspie Bourbona (Réunion, 1654) miały służyć zabezpieczeniu drogi morskiej do Indii. Gubernator francuskich posiadłości w Indiach Dupleix (1697-1763) potrafił z powodzeniem przeciwstawiać się działaniom brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej. Rywalizacja kolonialna między Anglią i Francją w Indiach trwała od 1746 r. Dupleix prowadził ją zręcznie, wykorzystując dobre stosunki osobiste z książętami południowoindyjskimi.