Kazimierz Jagiellończyk (1427 - 1492)
Urodzony 30 XI 1427 r. w Krakowie, zmarł 7 VI
1492 r. w Grodnie; od 1440 r. wielki książę
litewski, od 1447 r. król polski. Młodszy syn
Władysława Jagiełły i Zofii Holszańskiej, w 1454
r. poślubił Elżbietę Rakuszankę, córkę Albrechta
II Habsburga. Przed koronacją wystawił
przywilej dla Litwy, w którym rozszerzył
swobody osobiste i prawa majątkowe bojarów
oraz zagwarantował niepodzielność terytorium
Litwy. W Koronie opierał się na rycerstwie
wielkopolskim, prowadząc politykę
rewindykacyjną w stosunku do Pomorza
Gdańskiego i ścierając się z opozycją
małopolskich możnowładców pod
przewodnictwem biskupa krakowskiego,
kardynała Zbigniewa Oleśnickiego. W odpowiedzi
na wybuch wznieconego przez Związek Pruski
powstania w państwie krzyżackim 6 III 1454 r.
wydał akt inkorporacyjny Prus do Polski
i wypowiedział wojnę Zakonowi.
Pragnąc zjednać szlachtę wielkopolską dla
pospolitego ruszenia, wydał 15 IX 1454 r.
przywilej cerekwicki, rozszerzony później w
Nieszawie na inne dzielnice. Wojna 13-letnia
(1454-1466) z Krzyżakami zakończyła się za
sprawą mediacji papieża pokojem w Toruniu, na
mocy którego włączono do Polski Pomorze
Gdańskie i pozostałe części tzw. Prus
Królewskich, a Zakon pozostał we wschodniej
części Prus lennikiem Polski. W okresie
1454-1456 włączył do Korony księstwo
oświęcimskie, a w 1455 r. lennikiem króla
polskiego uznał się książę zatorski. Po śmierci
książąt mazowieckich Kazimierz wcielił w 1463 r.
do Polski ziemię gostyńską i rawską, a w 1476 r.
- ziemię sochaczewską. W polityce wobec
Kościoła zapewnił sobie prawo obsady katedr
biskupich - kosztem praw kapituł i uprawnień
papieża. Na arenie międzynarodowej prowadził
aktywną politykę dynastyczną na terenie Czech
i Węgier (w 1471 r. Władysław Jagiellończyk objął
tron czeski, a w 1490 r. - węgierski). Pochowany
w katedrze na Wawelu.
Portret Kazimierza Jagiellończka
|
|
|
|
|
|
|
